Κάλαντα κι έθιμα του Λαζάρου

Για το Σάββατο του Λαζάρου υπάρχουν πολλά έθιμα στην Ελλάδα.
Τα κάλαντα του Λαζάρου τα τραγουδούσαν μόνο κορίτσια, οι λεγόμενες ‟Λαζαρίνες”, δηλαδή κοπέλες διαφόρων ηλικιών, οι οποίες μάζευαν λουλούδια από τους αγρούς και γύριζαν από σπίτι σε σπίτι τραγουδώντας, με αντάλλαγμα κάποιο κέρασμα ή φιλοδώρημα.
Εδώ μπορείς να διαβάσεις δύο παραλλαγές από τα κάλαντα του Λάζαρου

Μπορείς να ακούσεις τα κάλαντα εδώ:

https://www.youtube.com/watch?v=00QQrBLo2DU

Στη Νίσυρο, το Σάββατο του Λαζάρου οι μαθητές του σχολείου πρωί πρωί φτάνουν στο σχολείο κρατώντας φοινικόκλαδα πλεγμένα με διάφορα σχέδια (καλαθάκια, φαναράκια, γιρλάντες, σταυρούς κ.ά.) και στολισμένα με πολύχρωμα λουλούδια. Ο δάσκαλος δίνει σε ένα μεγάλο μαθητή την "καλαντήρα", σε έναν άλλο ένα καλάθι και σε έναν άλλο ένα δίσκο. Η "καλαντήρα" είναι ένα όργανο-παιχνίδι που συμβολίζει τον τάφο του Λαζάρου. Μπροστά έχει ένα ομοίωμα του Λαζάρου και στην κορυφή ένα χελιδόνι που περιστρέφεται αναγγέλλοντας έτσι την άνοιξη. Οι μαθητές ξεκινούν τραγουδώντας τα κάλαντα του Λαζάρου, περνούν απ' όλα τα σοκάκια του χωριού και χτυπώντας πόρτα πόρτα μαζεύουν χρήματα και αυγά.
Στον Πόντο, το Σάββατο του Λαζάρου έφτιαχναν κουλούρια που τα έλεγαν "κερκέλε" και τα έδιναν στα παιδιά την Κυριακή των Βαΐων, όταν έψελναν.

Σε πολλά μέρη ακολουθούσε η περιφορά του ομοιώματος του Λαζάρου ή των προσφερόμενων αρτοπλαστικών σχημάτων του, τα "Λαζαρούδια" ή "Λαζαρόνια" ή "Λαζαράκια". Αυτά ήταν μικρά ομοιώματα του Λαζάρου πλασμένα με ζυμάρι και τα έβαζαν οι νοικοκυρές στα σπίτια τους. Σε άλλα μέρη όπως Κυκλάδες, Κρήτη, Ιόνια Νησιά, Ήπειρος, συνηθίζεται η περιφορά ομοιωμάτων (συνήθως σταυρός με μαντίλα και εικονισματάκι ή και άνθινων επιταφίων του Λαζάρου), που κρύβει τους συμβολισμούς της άνοιξης. Τα παιδιά γύριζαν στα σπίτια τραγουδώντας τα "λαζαρικά", για να διηγηθούν την ιστορία του αγαπημένου φίλου του Χριστού και να πουν παινέματα στους νοικοκυραίους. 1.    Συνταγή για λαζαράκια «Λαζαράκια για τον Λάζαρο αν δεν πλάσεις, ψωμί δεν θα χορτάσεις» συνήθιζαν να λένε παλαιότερα, αφού πίστευαν ότι σύμφωνα με την παράδοση ο αναστημένος φίλος του Χριστού είχε παραγγείλει: «Όποιος ζυμώσει και δε με πλάσει, το φαρμάκι μου να πάρει…» Για την ψυχή του Λάζαρου οι γυναίκες ζύμωνουν ανήμερα το πρωί του Σαββάτου ειδικά κουλουράκια, τα οποία τα ονομάζουν «Λαζαράκια», «Λαζάρηδες» ή αλλιώς και «Λαζαρούδια». Στα «λαζαράκια»  δίνουν το σχήμα ανθρώπου σπαργανωμένου, όπως ακριβώς παριστάνεται ο Λάζαρος στις εικόνες. Όσα παιδιά έχει η οικογένεια τόσους «λαζάρηδες» πλάθουν και στη θέση των ματιών βάζουν δυο γαρίφαλα. Στην Κω, η παράδοση ήθελε κάποτε τις αρραβωνιασμένες κοπέλες να φτιάχνουν φτιαχναν ένα λαζαράκι σε μέγεθος μικρού παιδιού, γεμισμένο με χίλια δυο καλούδια και κεντημένο σχεδόν σαν τις κουλούρες του γάμου, για να το στείλουν στο γαμπρό. Τα «λαζαρούδια» πολλές νοικοκυρές τα γέμιζαν με αλεσμένα καρύδια, αμύγδαλα, σύκα, σταφίδες, μέλι, πρόσθεταν πολλά μυρωδικά και τα παιδιά ξετρελλαίνονταν να τα τρώνε ζεστά. Τα υλικά που θα χρειαστούμε για να φτιάξουμε τα Λαζαράκια είναι: 440 γρ. αλεύρι γ.ο.χ., 1 φακελάκι ξερή μαγιά, 225 γρ. ζάχαρη κρυσταλλική μπορείτε να χρησιμοποιήσετε στέβια ή και σιρόπι αγαύης για να τα κάνετε πιο υγιεινά και με λιγότερες θερμίδες, 110 γρ. ελαιόλαδο,120 γρ. κανελόζουμο (βρασμένο νερό με 1 ξύλο κανέλας),1/2 κ. γλ. αλάτι 3 κ. σ. σταφίδες ξανθές, 3 κ. σ. καρύδι τριμμένο,1/2 σφηνάκι κονιάκ,2 κ. σ. κανέλα ή σμυρνιό Πώς φτιάνουμε τα λαζαράκια: Φτιάχνουμε το κανελόζουμο και το αφήνουμε να κρυώσει λιγάκι.  Μέσα σε αυτό διαλύουμε τη μαγιά. Σε ένα μπωλ ρίχνουμε το αλεύρι με το αλάτι κοσκινισμένα, κάνουμε λακουβίτσα και τοποθετούμε τα υπόλοιπα υλικά και ζυμώνουμε μέχρι να έχουμε μία μαλακή ζύμη που να ξεκολλάει από τα χέρια μας. Γίνεται αμέσως γιατί τη βοηθάει το ελαιόλαδο. Αφήνουμε σκεπασμένο το μπωλ σε ζεστό μέρος να φουσκώσει η ζύμη μου για περίπου 2 ώρες και μετά πλάθουμε ανθρωπάκια με τα χεράκια τους. Μπήγουμε τα γαρύφαλλα για ματάκια, στόμα και στα χέρια τους και τα αφήνουμε να «ξεκουραστούν» για περίπου μια ώρα περίπου, σε αντικολλητικό χαρτί στη λαμαρίνα του φούρνου μέσα σε προθερμασμένο φούρνο στους 50 βαθμούς. Αμέσως μετά, τα τοποθετούμε με σχετική απόσταση μεταξύ τους γιατί απλώνουν λίγο. Ψήνουμε στους 180 βαθμούς για 20 λεπτά στις αντιστάσεις σε μεσαία σχάρα. Μόλις τα αποσύρουμε από το φούρνο και τα αφήνουμε να κρυώσουν για να σφίξουν λίγο. Η παραπάνω δοσολογία, σύμφωνα με το dogma.gr θα σας βγάλει 10 λαζαράκια περίπου. Επίσης έχετε υπόψη σας ότι μπορείτε να τα κάνετε με όποια κουλουρένια ζύμη σας αρέσει. Το σκεπτικό είναι να έχουν χεράκια σταυρωμένα και γαρυφαλλάκι, ενώ κάποιοι τα φτιάχνουν και με ποδαράκια.

x
Στην Κω, κάποιο παιδί από την παρέα, που γύριζε από σπίτι σε σπίτι, αναπαριστούσε το Λάζαρο τυλιγμένο σε ένα σεντόνι στολισμένο με κίτρινα λουλούδια.
  2.    Λάζαρος χειροτεχνία

Μπορείς να φτιάξεις και τον Λάζαρο από χαρτί! Εκτύπωσε ή αντέγραψε σε χαρτί το πατρόν στην παρακάτω σελίδα. Ζωγράφισέ του μόνο το πρόσωπο, ο υπόλοιπος πρέπει να μείνει άσπρος. Στερέωσέ τον σε ξύλο ή καλαμάκι στο σχήμα του σταυρού και έτοιμος ο Λάζαρός σου!
*

Όλες οι πληροφορίες είναι από το e-class του Γρηγόρη Ζερβού στην ιστοσελίδα: https://eclass31.weebly.com/pi940sigmachialpha.html

Η συνταγή για τα λαζαράκια από την ιστοσελίδα Πoντίκι web: http://www.topontiki.gr/article/266508/ayti-einai-i-paradosiaki-syntagi-gia-ta-lazarakia-toy-savvatoy-video 
x