Ιούνιος και οι ονομασίες του

Ο Ιούνιος ονομάστηκε από την ρωμαϊκή λέξη Juno (γιούνο): Ήρα, προς τιμή της θεάς Ήρας. Είναι ο 6ος μήνας του χρόνου! Ονομάζεται Άιγιαννίτης, από την γιορτή του Άι-Γιαννη του Φανιστή στις 24 Ιουνίου. Το έθιμο της ημέρας είναι ο 'Κλήδονας' . Μία κοπέλα που ζουν και οι δυο της γονείς, πάει στο πηγάδι να φέρει το 'αμίλητο νερό' και μέχρι να γυρίσει σπίτι δεν πρέπει να μιλήσει σε κανέναν. Μετά βάζει το νερό σε πήλινο δοχείο, ρίχνει μέσα ένα προσωπικό της αντικείμενο και όλα τα παιδιά του χωριού, το δένει με ένα κόκκινο ύφασμα, το αφήνουν όλη τη νύχτα σε ανοιχτό χώρο, ενώ προσεύχονται στον Άι-Γιάννη να δουν στα όνειρά τους τον μελλοντικό τους σύζυγο. Το άνοιγμα του Κλήδονα γίνεται το πρωί.  Άλλο έθιμο είναι ότι συνηθίζουν να ανάβουν οι άνθρωποι φωτιές και να καίνε το πρωτομαγιάτικο στεφάνι και μετά πηδάνε πάνω από την φωτιά προσέχοντας μην καούν! Με αυτό τον τρόπο διώχνουν το κακό και λένε «Αφήνω το κακό, πάω στο καλλίτερο».. Ο Άι-Γιάννης λέγεται και Ριγανάς, γιατί την μέρα αυτή μαζεύαν την ρίγανη, αλλά και Ριζικάρης, γιατί θεωρείται ότι φέρνει καλή τύχη. 

Πολλές εργασίες των γεωργών ξεκινούν τον Ιούνιο, όπως ο θερισμός, ο τρύγος, η σπορά, γιαυτό και λέγεται θεριστής, επειδή θερίζουν το στάρι και τα άλλα δημητριακά. "Στο Δρυμό θεσ/κης & αλλού, το πρώτο δεμάτι σταχυών που δένουν, το στήνουν όρθιο και το προσκυνούν, ενώ ο νοικοκύρης ρίχνει νομίσματα.¹" Πρωτογιούλης επειδή είναι ο πρώτος μήνας του καλοκαιριού. Στην Άνδρο λέγεται Ορνιαστής επειδή οι γεωργοί βάζουν τον ορνό στις συκιές για να γονιμοποιηθούν. Οι όρνοι είναι τα αρσενικά σύκα από την γνωστή αγριοσυκιά, που βγαίνουν την άνοιξη, δεν ωριμάζουν και πέφτουν, αλλά χρειάζονται για την γονιμοποίηση της συκιάς. 

Κερασινός (Πόντος) ή Κερασάρης (Γρεβενά) επειδή ωριμάζουν τα κεράσια. Λιοτρόπης (Γρεβενά) γιατί ανθίζουν τα ηλιοτρόπια και Τζιτζικάρης γιατί εμφανίζονται τα τζιτζίκια.

1. Από την ιστοσελίδα http://mnimesparadosisnionias.blogspot.com/2019/06/blog-post_3.html